Dzień – tj. 1 marca 2020 r. – w którym wejdą w życie przepisy nowelizujące kodeks spółek handlowych, a także inne ustawy, zbliża się wielkimi krokami. Warto jednak już teraz – przygotowując się czy to do rozpoczęcia prowadzenia działalności w formie Prostej Spółki Akcyjnej, czy to rozważając zmianę aktualnej formy prowadzenia biznesu na tą – jakże innowacyjną i odpowiadającą na potrzeby rynku formę spółki kapitałowej – zastanowić się na tym, jaki jest status akcjonariusza, którego przedmiotem wkładu do Prostej Spółki Akcyjnej jest świadczenie pracy.
Akcjonariusz traktowany tak jak przedsiębiorca…
Odpowiedzią na tak zadane pytanie jest dodany do art. 8 ust. 6 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych pkt 4a, który podobnie jak reszta przepisów potrzebnych dla funkcjonowania Prostej Spółki Akcyjnej, wchodzi w życie 1 marca 2020 r.
Zgodnie z przywołanym przepisem za osobę prowadzącą pozarolniczą działalność uważa się akcjonariusza Prostej Spółki Akcyjnej wnoszącego do spółki wkład, którego przedmiotem jest świadczenie pracy lub usług. Z perspektywy zobowiązań i relacji z Zakładem Ubezpieczeń Społecznych akcjonariusz świadczący pracę na rzecz spółki – w ramach tak zdefiniowanego wkładu – jest zatem przedsiębiorcą. Z tym natomiast wiążą się daleko idące konsekwencje.
… jednak bez ulg
Po pierwsze akcjonariusz nie może wprost skorzystać z tzw. ulgi na start, ZUSU na preferencyjnych zasadach, a także po upływie okresu dwóch lat, tzw. małego ZUSU, w przypadku których wysokość składek na ubezpieczenie społeczne może być uiszczana na korzystniejszych warunkach, niż w przypadku innych przedsiębiorców (art. 18a oraz art. 18c ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych). Co prawda w myśl ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych (art. 8 ust. 6 pkt 4a) akcjonariusz świadczący pracę lub usługi na rzecz Prostej Spółki Akcyjnej jest traktowany tak jak jednoosobowi przedsiębiorcy, to jednak nie dotyczy to wspomnianych wyżej ulg, które zostały przewidziane wyłącznie dla przedsiębiorców prowadzących jednoosobową działalność na podstawie wpisu do ewidencji działalności gospodarczej.
Składki ZUS w 2020 roku wniosą: czytaj dalej
Czy trzeba płacić pełny ZUS świadcząc pracę na rzecz Prostej Spółki Akcyjnej?
Jest jednak pewne rozwiązanie, które może pozwolić korzystać z małego ZUS-u. By to osiągnąć należy przed przystąpieniem do Prostej Spółki Akcyjnej założyć działalność gospodarczą (zarejestrować się w ewidencji działalności gospodarczej). Wówczas ta działalność gospodarcza stanie się podstawowym tytułem ubezpieczenia i w tym zakresie będzie można korzystać z małego ZUSu, a następnie małego ZUSU uzależnionego od przychodu, który o ile będzie wykazywany w obrębie działalności gospodarczej w poprzednim roku kalendarzowym na poziomie nieprzekraczającym trzydziestokrotności kwoty minimalnego wynagrodzenia obowiązującego w grudniu poprzedniego roku. Z tego zaś powodu, tj. z tytułu powstałego później, czyli bycia akcjonariuszem w Prostej Spółce Akcyjnej, trzeba będzie opłacać tylko dodatkową składkę zdrowotną, która przykładowo w 2019 r. wynosi 342,32 zł, ale w znacznej części (294,78 zł) odlicza się ją od podatku, więc jej ekonomiczny koszt jest ostatecznie niewielki.
Opisany powyżej schemat znajduje zastosowanie na podstawie art. 9 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, tj. przepisu regulującego problematykę zbiegu tytułów do ubezpieczeń społecznych, a dokładniej art. 9 ust. 2 tejże ustawy, który stanowi: osoba spełniająca warunki do objęcia obowiązkowo ubezpieczeniami emerytalnym i rentowymi z kilku tytułów, o których mowa w art. 6 ust. 1 pkt 2, 4-6 i 10, jest objęta obowiązkowo ubezpieczeniami z tego tytułu, który powstał najwcześniej.
Po drugie natomiast akcjonariusz, który ma oprócz tego inny tytuł do ubezpieczeń społecznych (np. umowa o pracę), dla którego podstawa wymiaru składek nie jest niższa od minimalnego wynagrodzenia za pracę, nie podlega ubezpieczeniom społecznym z tytułu posiadania statusu akcjonariusza świadczącego na rzecz prostej spółki akcyjnej pracę, wcale, za wyjątkiem jednak ubezpieczenia zdrowotnego.
Przechodząc jednak do szczegółów warto omówić to, w jaki sposób poszczególne ulgi znajdują zastosowanie w praktyce.
Preferencyjny ZUS:
W zwykłych okolicznościach jest bowiem tak, że każdy przedsiębiorca, który rejestruje firmę w CEIDG i nie jest ubezpieczony z innego tytułu (np. pracy na etacie), ma obowiązek zgłosić się do ubezpieczeń społecznych (emerytalne, rentowe, wypadkowe) oraz ubezpieczenia zdrowotnego w ZUS i opłacać składki na te ubezpieczenia w pełnej albo preferencyjnej wysokości. Preferencyjne składki ZUS są dedykowane przede wszystkim osobom rozpoczynającym prowadzenie działalności. Obowiązują przez okres 24 pełnych miesięcy. Są znacznie niższe niż składki opłacane w ramach tzw. dużego ZUS-u, co przynosi nowym osobom traktowanym przez system ubezpieczeń społecznych jak przedsiębiorcy, spore oszczędności. Składki preferencyjne opłaca się od dnia rozpoczęcia wykonywania działalności gospodarczej przez 24 pełne miesiące kalendarzowe, a ich wysokość nie może być niższa niż 30% minimalnego wynagrodzenia. W przypadku skorzystania w pierwszej kolejności z ulgi na start, początek terminu 24 pełnych miesięcy kalendarzowych biegł będzie od zakończenia 6 miesięcznego okresu ulgi na start. Warto zapamiętać, że z prawa do tzw. preferencyjnego ZUSU nie mają osoby, które:
- prowadzą lub w okresie ostatnich 60 miesięcy kalendarzowych przed dniem rozpoczęcia wykonywania działalności gospodarczej prowadziły pozarolniczą działalność;
- wykonują działalność gospodarczą na rzecz byłego pracodawcy, na rzecz którego przed dniem rozpoczęcia działalności gospodarczej w bieżącym lub w poprzednim roku kalendarzowym wykonywały w ramach stosunku pracy lub spółdzielczego stosunku pracy czynności wchodzące w zakres wykonywanej działalności gospodarcze.
W przypadku zatem akcjonariusza, który dotychczas działalności gospodarczej nie prowadził – we wskazanym okresie, a przed przystąpieniem do Prostej Spółki Akcyjnej zarejestruje działalność gospodarczą i zgłosi się do ubezpieczeń społecznych z tytułem ubezpieczeń społecznych dotyczącym tzw. preferencyjnego ZUSU – możliwość utraty prawa do opisanej wyżej ulgi nie występuje.
W praktyce zatem oszczędności są spore, gdyż w 2019 r. składki preferencyjne wynosiły razem społeczne z chorobowym 213,57 złotych (odliczane od podstawy dochodu) + składka zdrowotna w wysokości 342,32 złotych (odliczana w przeważającej części od podatku). Razem jest to 539,35 złotych do zapłaty.
ZUS od przychodu – po 24 miesiącach ZUSU preferencyjnego.
Zgodnie z art. 18c ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych najniższa podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe ubezpieczonych, o których mowa w art. 8 ust. 6 pkt 1 (przedsiębiorcy mający zarejestrowaną działałność gospodarczą), których roczny przychód z tytułu prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej w poprzednim roku kalendarzowym nie przekroczył trzydziestokrotności kwoty minimalnego wynagrodzenia obowiązującego w grudniu poprzedniego roku, uzależniona jest od tego przychodu. Najniższa podstawa wymiaru składek, o której mowa w ust. 1, nie może przekroczyć 60% prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia ogłoszonego w trybie art. 19 ust. 10 na dany rok kalendarzowy i nie może być niższa niż 30% kwoty minimalnego wynagrodzenia obowiązującego w styczniu danego roku.
Z powyższego wynika, że głównym kryterium, które decyduje o tym, czy przedsiębiorca może opłacać niższe składki ZUS, jest wysokość osiągniętego przychodu w roku poprzednim.
Według przepisów limit przychodu przedsiębiorcy wynosi 30-krotność minimalnego wynagrodzenia obowiązującego w roku poprzednim. Oznacza to, że limit przychodu, którego przedsiębiorca nie może przekroczyć w 2019 r., aby w 2020 r. skorzystać ze składek od przychodu, wyniesie: 2250 zł (minimalne wynagrodzenie w 2019 r.) x 30 = 67 500 zł
W konsekwencji podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne w 2019 r. dla wskazanych wyżej osób (przedsiębiorców deklarujących minimalny przychód) jest zadeklarowana kwota, nie niższa niż 675 złotych. W konsekwencji, przykładowo w 2019 r., składka wynosiła 131,76 złotych na ubezpieczenie emerytalne, 54,00 złotych na ubezpieczenie rentowe oraz 16,54 złotych na ubezpieczenie chorobowe. Do tego doliczyć też trzeba było składkę zdrowotną w kwocie 342,32 zł, ale która jak omawiano w znacznej części (294,78 zł) odlicza się od podatku,
Składki ZUS od przychodu dla małych firm mogą być opłacany przez przedsiębiorcę przez maksymalnie 36 miesięcy w ciągu ostatnich 60 miesięcy kalendarzowych prowadzenia firmy. W praktyce, w przypadku gdy dana osoba prowadząca działalność gospodarczą w kolejnych latach osiągać będzie przychody pozwalające na zastosowanie preferencji, po upływie trzech lat opłacania składek ZUS od przychodu dla małych firm konieczne będzie przez następne dwa lata uiszczanie składek społecznych odpowiadających dużemu ZUS-owi.
Podsumowanie
Z omówionych powyżej regulacji i ulg wynika zatem, że przed przystąpieniem do Prostej Spółki Akcyjnej, gdzie przedmiotem wkładu ma być praca lub świadczenie usług warto rozważyć założenie działalności gospodarczej po to, aby korzystając z dobrodziejstwa zbiegu tytułów do ubezpieczeń społecznych, z tytułu statusu akcjonariusza nie płacić tzw. „dużego ZUSU”, ale podlegać ubezpieczeniom społecznym z tytułu tejże działalności (zarejestrowanej wcześniej) i korzystać z opisanych udogodnień.
O ZUSie w PSA pisaliśmy także tutaj
Zostaw komentarz