W prowadzeniu biznesu pojawia się wiele sytuacji, gdy potrzebne są dodatkowe środki finansowe. Proste Spółki Akcyjne nie są tu wyjątkiem i często rozważają pozyskanie środków poprzez pożyczki od różnych podmiotów, w tym od akcjonariusza lub członka zarządu. Przyjrzyjmy się, jak wygląda udzielenie pożyczki Prostej Spółce Akcyjnej – z uwzględnieniem wszystkich aspektów prawnych i podatkowych.
Definicja pożyczki
Umowę pożyczki ureguluje się w Kodeksie cywilnym. Zgodnie z art. 720 § 1 pożyczka jest umową, poprzez którą dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na biorącego określoną ilość pieniędzy lub rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku. Zaś biorący pożyczkę zobowiązuje się zwrócić tę samą ilość pieniędzy lub tę samą ilość rzeczy tego samego gatunku i tej samej jakości.
Udzielenie pożyczki Prostej Spółce Akcyjnej: forma umowy
Umowę pożyczki należy zawrzeć w formie dokumentowej, szczególnie jeśli wartość pożyczki przekracza tysiąc złotych. Zaleca się, aby umowa została dla celów dowodowych sporządzona w formie pisemnej lub w postaci elektronicznej, opatrzonej kwalifikowanym podpisem elektronicznym. W przypadku gdy jedyny akcjonariusz jest jednocześnie jedynym członkiem zarządu, konieczne jest stosowanie formy aktu notarialnego. Więcej o skutkach podatkowych pożyczki udzielanej przez akcjonariusza P.S.A. przeczytasz TUTAJ.
Udzielenie pożyczki Prostej Spółce Akcyjnej: co powinna zawierać umowa?
W umowie pożyczki udzielanej Prostej Spółce Akcyjnej konieczne jest dokładne opisanie stron umowy, obejmujące pełne dane identyfikacyjne każdej strony. Należy również precyzyjnie określić kwotę udzielonej pożyczki oraz sprecyzowanie okresu trwania pożyczki wraz z terminem jej zwrotu. Umowa powinna jasno określić wszelkie dodatkowe koszty ponoszone przez pożyczkobiorcę, takie jak:
- marże,
- prowizje,
- opłaty związane z przygotowaniem umowy, udzieleniem pożyczki, jej obsługą,
- opłaty za odroczenie terminu spłaty pożyczki
- i koszty usług dodatkowych.
W umowie powinna należy również zawrzeć informację o maksymalnej wysokości pozaodsetkowych kosztów, która nie może przekroczyć ustalonej kwoty.
Ponadto, jeśli pożyczkobiorca zobowiązuje się do udzielenia zabezpieczenia zwrotu pożyczki, należy jasno określić: sposób zabezpieczenia, jego wartość lub określoną sumę.
Dający pożyczkę jest również zobowiązany poinformować pożyczkobiorcę o łącznej wysokości pozaodsetkowych kosztów, wysokości odsetek oraz kwocie należnej z tytułu odsetek. Należy o tym poinformować przed zawarciem umowy.
Co więcej, umowa powinna określać konsekwencje spłaty pożyczki przed terminem. W tym brak możliwości żądania odsetek za okres pozostały do zakończenia okresu, na który została udzielona pożyczka. A także obniżenie pozaodsetkowych kosztów o te, które dotyczą okresu, o który skrócono czas obowiązywania umowy.
PCC od umowy pożyczki udzielanej Prostej Spółce Akcyjnej
Korzystną opcją pod względem podatkowym są pożyczki udzielane przez akcjonariusza P.S.A., które nie podlegają opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych.
Zupełnie inaczej jest w przypadku pożyczki udzielonej przez wspólnika spółce osobowej. Taka pożyczka, zgodnie z ustawą o PCC, jest traktowana jako zmiana umowy spółki. Z tego powodu rozliczenie PCC od pożyczki w tej sytuacji musi nastąpić zgodnie z zasadami właściwymi dla opodatkowania umowy spółki. Wówczas obowiązuje stawka podatku w wysokości 0,5%, a podstawę opodatkowania stanowi kwota pożyczki.
Podsumowanie
Udzielenie pożyczki Prostej Spółce Akcyjnej może być skutecznym sposobem wsparcia finansowego. Jednakże decyzja o udzieleniu pożyczki powinna być poprzedzona gruntowną analizą finansową spółki oraz określeniem warunków umownych. Na przykład wysokość oprocentowania, harmonogram spłat czy ewentualne zabezpieczenia. Ponadto, istotne jest przestrzeganie wszystkich obowiązujących przepisów prawnych oraz uwzględnienie konsekwencji podatkowych, zarówno dla pożyczkodawcy, jak i pożyczkobiorcy.
UMOWA POŻYCZKI
sporządzona w dniu ……………….. w ……………….. pomiędzy:
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….
[nazwa spółki, forma prawna, siedziba, NIP, numer KRS]
dalej zwana jako Pożyczkobiorca lub Spółka,
a
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….
[imię i nazwisko, data i miejsce urodzenia, miejsce zamieszkania, PESEL/nazwa i nr dokumentu tożsamości]
jako akcjonariusz Pożyczkobiorcy.
Zwani łącznie w dalszej części umowy Stronami.
§1
- Przedmiotem niniejszej Umowy jest udzielenie przez Pożyczkodawcę, pożyczki Spółce w kwocie ……………….. (słownie ………………………………………..).
- Pożyczkodawca oświadcza, że nie pełni funkcji członka zarządu Spółki.
- Pożyczkodawca zawiadamia, że jest akcjonariuszem Spółki.
- Pożyczkobiorca potwierdza, iż poprzez uchwałę Walnego Zgromadzenia Akcjonariuszy nr ……………….. z dnia ……………….. uzyskał zgodę na zawarcie niniejszej Umowy oraz na zaciągnięcie wszelkich zobowiązań objętych jej postanowieniami.
§2
- Kwotę pożyczki Pożyczkodawca zobowiązuje się przekazać przelewem na konto Pożyczkobiorcy o numerze …………………………………………………………………………………. w ciągu trzech dni od daty podpisania niniejszej Umowy.
- Strony uzgadniają, że dzień udzielenia pożyczki zostanie uznany za dzień, w którym nastąpi uznaniowe zaksięgowanie na rachunku Pożyczkobiorcy kwoty stanowiącej część lub całość udzielonej pożyczki.
§3
- Pożyczkobiorca zobowiązuje się zwrócić pożyczoną kwotę wraz z należnymi odsetkami w wysokości …… w skali roku do dnia ……………….. .
- Po dniu uzgodnionym przez Strony jako dzień zwrotu pożyczki, Strony ustalają odsetki umowne za opóźnienie w zwrocie kwoty pożyczki na poziomie 20% w skali roku.
- Pożyczkobiorca zastrzega sobie prawo do wcześniejszej spłaty pożyczki, jednak nie wcześniej niż po dniu ……………….. . W przypadku wcześniejszej spłaty pożyczki przed ustalonym dniem, umożliwiającym wcześniejszą spłatę, Pożyczkobiorca zobowiązany jest do uregulowania odsetek należnych Pożyczkodawcy do daty umożliwiającej wcześniejszą spłatę.
- Po dniu, w którym wcześniejsza spłata pożyczki stanie się możliwa, odsetki będą naliczane od niespłaconej kwoty pożyczki.
- Spłata pożyczki dokonywana będzie na rachunek Pożyczkodawcy o numerze ………………………………………………………………………………………………………………………. .
- Za dzień spłaty pożyczki uznaje się dzień, w którym rachunek Pożyczkodawcy zostanie uznaniowo zaksięgowany kwotą pełnej pożyczki wraz z należnymi odsetkami.
- Strony zastrzegają możliwość wydłużenia okresu spłaty pożyczki. Przedłużenie tego okresu wymaga zgody obu Stron, wyrażonej w formie pisemnej.
§4
- W celu zabezpieczenia roszczeń wynikających z niniejszej umowy pożyczki, Pożyczkobiorca zobowiązuje się wystawić i przekazać Pożyczkodawcy weksel gwarancyjny in blanco wolny od protestu.
- Pożyczkodawca posiada prawo do wypełnienia weksla w przypadku wypowiedzenia umowy pożyczki lub upływu terminu zwrotu pożyczki na kwotę odpowiadającą pozostałej do zapłaty kwocie pożyczki, wraz z należnymi odsetkami, a także kwotami pokrywającymi wszelkie koszty, jakie Pożyczkodawca musiał ponieść w celu dochodzenia roszczeń wynikających z niniejszej umowy. Pożyczkodawca posiada uprawnienie do wypełnienia i opatrzenia datą płatności weksla w dowolnym momencie, zgodnie z własnym uznaniem.
- Weksel gwarancyjny zostanie zwrócony Pożyczkobiorcy po spełnieniu przez Pożyczkodawcę wszystkich zobowiązań wynikających z niniejszej umowy.
§5
- Pożyczkobiorca zobowiązuje się poinformować Pożyczkodawcę, bez konieczności jego wezwania, o każdej planowanej i faktycznej zmianie w składzie organów Pożyczkobiorcy, nazwie, adresie, numerze telefonu, zakresie lub formie prowadzonej działalności.
§6
- Umowa niniejsza nie podlega podatkowi od czynności cywilnoprawnych na podstawie art. 2 pkt 4 ustawy z 9.09.2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (Dz.U. z 2023 r. poz. 170 ze zm.)
§7
- Wszelkie zmiany lub uzupełnienia umowy wymagają formy pisemnej pod rygorem nieważności.
- W sprawach nieuregulowanych niniejszą umową mają zastosowanie przepisy Kodeksu cywilnego.
- Umowa niniejsza została sporządzona w dwóch jednobrzmiących egzemplarzach, po jednym dla każdej ze Stron.
………………………………….. …………………………………..
Pożyczkodawca Pożyczkobiorca